ترکیدن شیلنگ هیدرولیک یک مشکل رایج در سیستم‌های هیدرولیک است که میتواند عواقب جدی به همراه داشته باشد. برای درک بهتر این موضوع و پیشگیری از بروز چنین اتفاقاتی، در این بخش به بررسی دقیق‌تر علل و راهکارهای جلوگیری از ترکیدن شیلنگ هیدرولیک خواهیم پرداخت.
علل اصلی ترکیدن شیلنگ هیدرولیک با جزئیات بیشتر
فشار بیش از حد
طراحی نادرست سیستم، افزایش ناگهانی بار، خرابی پمپ یا شیرهای کنترل، و استفاده از شیلنگ با ظرفیت فشار کمتر از فشار کاری سیستم، باعث وارد شدن فشار بیش از حد به سیستم هیدرولیک می شود و می تواند به ترکیدن شیلنگ منجر شود. برای مثال در یک دستگاه پرس هیدرولیکی، افزایش ناگهانی فشار به دلیل گیر کردن قطعه کار میتواند باعث ترکیدن شیلنگ شود. برای جلوگیری از این اتفاق نصب شیرهای اطمینان، استفاده از سنسورهای فشار برای مانیتورینگ فشار سیستم، طراحی صحیح سیستم و انتخاب شیلنگ با ظرفیت فشار مناسب.
سایش و فرسودگی
حرکت نسبی شیلنگ در کنار اجسام دیگر، تماس با لبه‌های تیز، ارتعاشات، و استفاده طولانی مدت، باعث ساییدگی و فرسودگی سریع تر شیلنگ ها می شود. واضح است که سایش شیلنگ در اثر اصطکاک با بدنه دستگاه یا سایر اجزا میتواند باعث ایجاد ترک‌های ریز و در نهایت پارگی شود. در این مورد استفاده از محافظ‌های شیلنگ، نصب صحیح شیلنگ، کاهش ارتعاشات سیستم و بازرسی دوره‌ای شیلنگ‌ها میتواند مناسب باشد.
آسیب‌های فیزیکی
هرگونه ضربه مستقیم، برش با ابزار تیز، پیچ‌خوردگی شدید، کشش بیش از حد، و تماس با مواد شیمیایی خورنده برای شیلنگ ها و اتصالات هیدرولیک خطرناک است. برخورد یک جسم سنگین به شیلنگ میتواند باعث ایجاد سوراخ یا پارگی در آن شود. محافظت از شیلنگ‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی، انتخاب مسیر مناسب برای شیلنگ، جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی و استفاده از شیلنگ‌های با پوشش مقاوم مانند محافظ شیلنگ از بروز این مشکل جلوگیری میکند. ضمنا به خاطر داشته باشید در نزدیکی شیلنگ ها و اتصالات استفاده از ابزارهای زیر و برنده و یا چکش ها و امثال آنها خطرناک است و ممکن است به ترگیدگی شینگ هیدرولیک منجر شود.
تغییرات دمایی
تغییرات دمایی ناگهانی و شدید باعث انبساط و انقباض غیر یکنواخت شیلنگ شده و به تدریج باعث ایجاد ترک در آن می‌شود. در محیط‌های صنعتی با دمای بالا، شیلنگ‌ها ممکن است در اثر حرارت زیاد دچار ترک خوردگی شوند. لذا استفاده از شیلنگ‌های مقاوم در برابر دما، عایق‌بندی شیلنگ‌ها در مناطق پر حرارت و کنترل دمای سیستم برای جلوگیری از ترگیدگی شیانگ های هیدرولیک ضروری است.
کیفیت پایین شیلنگ
استفاده از مواد اولیه نامرغوب، عدم رعایت استانداردهای تولید و عدم تطابق با شرایط کاری در ساخت شیلنگ ها، به تولید یک محصول بی کیفیت منجر می شود. برای مثال شیلنگ‌هایی که از مواد بازیافتی ساخته شده‌اند، ممکن است مقاومت کمتری در برابر فشار و دما داشته باشند. به این منظور خرید شیلنگ از تولیدکنندگان معتبر، بررسی مشخصات فنی شیلنگ قبل از خرید و اطمینان از تطابق آن با شرایط کاری الزامی است.
نصب نادرست
محکم نکردن اتصالات هیدرولیک، خم کردن بیش از حد شیلنگ، استفاده از اتصالات نامناسب و عدم رعایت زاویه خمیدگی مجاز از دیگر دلایل ترکیدن شیلنگ هیدرولیک می باشد. محکم نکردن اتصالات باعث نشت روغن و ایجاد فشار موضعی در شیلنگ می‌شود. رعایت دقیق دستورالعمل‌های نصب، استفاده از ابزار مناسب و اطمینان از محکم بودن اتصالات امری ضروری است.
عوامل تشدید کننده ترکیدن شیلنگ
وجود ذرات خارجی در روغن هیدرولیک: ذرات خارجی باعث سایش داخلی شیلنگ و تسریع در خرابی آن می‌شوند.
خرابی فیلترهای روغن: فیلترهای روغن از ورود ذرات خارجی به سیستم جلوگیری می‌کنند. خرابی این فیلترها باعث افزایش آلودگی روغن و تسریع در خرابی شیلنگ می‌شود.
پیری و خشک شدن روغن هیدرولیک: روغن هیدرولیک با گذشت زمان خاصیت خود را از دست داده و باعث خوردگی و خشک شدن شیلنگ می‌شود.
راهکارهای پیشگیری از ترکیدن شیلنگ هیدرولیک
همانطور که در بالا اشاره شد، ترکیدن شیلنگ هیدرولیک میتواند عواقب جبران‌ناپذیری از جمله توقف ناگهانی سیستم، خسارات مالی و حتی خطرات جانی را به همراه داشته باشد. برای جلوگیری از این اتفاق، رعایت موارد زیر ضروری است:
انتخاب صحیح شیلنگ
تعیین مشخصات دقیق سیستم: قبل از انتخاب شیلنگ، باید فشار کاری، دمای محیط، نوع سیال، شعاع خمیدگی مورد نیاز و سایر مشخصات سیستم را به دقت تعیین کنید.
مطابقت با استانداردها: شیلنگی را انتخاب کنید که با استانداردهای ملی و بین‌المللی مطابقت داشته باشد.
توجه به کیفیت مواد: شیلنگ باید از مواد با کیفیت بالا و مقاوم در برابر سایش، خوردگی و تغییرات دمایی ساخته شده باشد.
نصب صحیح شیلنگ
استفاده از اتصالات مناسب: از اتصالاتی استفاده کنید که با نوع شیلنگ و فشار کاری سیستم سازگاری داشته باشند.
محکم کردن اتصالات: اتصالات را به اندازه کافی محکم کنید تا از نشت روغن جلوگیری شود اما از بیش از حد سفت کردن نیز خودداری کنید.
حفاظت از شیلنگ: شیلنگ را در برابر آسیب‌های فیزیکی مانند ضربه، سایش و حرارت محافظت کنید.
نگهداری منظم
بازرسی دوره‌ای: به صورت دوره‌ای شیلنگ‌ها را از نظر ترک خوردگی، سایش، برآمدگی و نشتی بررسی کنید.
تمیز کردن: شیلنگ‌ها را به طور مرتب از آلودگی و گرد و غبار پاک کنید.
تعویض به موقع: شیلنگ‌های فرسوده را قبل از اینکه باعث بروز مشکل شوند، تعویض کنید.
کنترل فشار و دما
کنترل فشار سیستم: از افزایش فشار بیش از حد سیستم جلوگیری کنید.
کنترل دمای روغن: دمای روغن هیدرولیک را در محدوده مجاز نگه دارید.
استفاده صحیح از روغن هیدرولیک
استفاده از روغن مناسب: از روغن هیدرولیکی استفاده کنید که با نوع شیلنگ و مشخصات سیستم سازگاری داشته باشد.
تمیز نگه داشتن روغن: روغن را به صورت دوره‌ای فیلتر کنید تا از ورود آلودگی به سیستم جلوگیری شود.
آموزش پرسنل
آموزش ایمنی: به پرسنل آموزش دهید که چگونه با احتیاط با شیلنگ‌های هیدرولیک کار کنند.
آموزش تشخیص خرابی: به پرسنل آموزش دهید که چگونه علائم خرابی شیلنگ‌ها را تشخیص دهند.
سایر موارد
جلوگیری از خم شدن بیش از حد شیلنگ: خم شدن بیش از حد شیلنگ میتواند باعث ایجاد تنش و ترک خوردگی شود.
استفاده از محافظ‌های شیلنگ: در صورت نیاز از محافظ‌های شیلنگ برای جلوگیری از آسیب‌های فیزیکی استفاده کنید.
رعایت استانداردهای ایمنی: هنگام کار با سیستم‌های هیدرولیک، همیشه استانداردهای ایمنی را رعایت کنید.
با رعایت این نکات، می‌توانید از ترکیدن شیلنگ هیدرولیک و عواقب ناشی از آن جلوگیری کرده و ایمنی و عملکرد سیستم خود را تضمین کنید.
