در خانههای گوهر افشان، سنگ فیروزه با انسانها از دیرباز همراه شده است، گوهری که با زیبایی رنگهایش و الگوهای طبیعی خود، دلبستگی و اعتقادی عمیق را در افراد ایجاد میکند. اما این زیبایی مورد تقلب هم قرار گرفته و فیروزههای تقلبی، با زیبایی ظاهری خود، اصالت و ارزش این گوهر با ارزش را به چالش میکشند.
در اینجا به تحلیل و بررسی عمیقی از روشها و تکنیکهای تشخیص فیروزههای تقلبی میپردازیم. از آزمایشهای شیمیایی و فیزیکی تا روشهای میکروسکوپی، هر یک به ما کمک میکنند تا گوهر اصلی را از تقلبی جدا کنیم. به همین ترتیب، در این مقاله به مطالعه موردی از نمونههایی از فیروزههای تقلبی نیز خواهیم پرداخت، تا به وضوح اشتباهات و ابهاماتی که در تشخیص این گوهرهای تقلبی معمول وجود دارد، پرداخته شود. آگاهی از روشهای تشخیص فیروزههای تقلبی، نه تنها به تصمیمگیری در خرید این گوهرهای ارزشمند کمک میکند، بلکه به صنعت جواهرسازی نیز اهمیت ویژهای میبخشد.
ویژگیهای فیروزه اصل و فیروزه تقلبی
ویژگیهای مهمی که بین فیروزه اصلی و فیروزه تقلبی متفاوتند، عبارتند از:
- رنگ و زیبایی:
فیروزه اصلی: دارای رنگ طبیعی و زیبا است که به طور طبیعی از ترکیبات معدنی ناشی میشود. این رنگها معمولاً شفاف و پر از روشنی هستند.
فیروزه تقلبی: معمولاً دارای رنگهای آفتابی و مصنوعی هستند که به وسیله رنگهای صنعتی به دست آمدهاند و به نظر زیبا میآیند، اما با انعکاس نوری کمتری روبرو هستند.
- ویژگیهای فیزیکی:
فیروزه اصلی: سختی بالا، با ساختار داخلی مرتب و یکنواخت و دارای سطوح صاف و بدون ناهمواری است.
فیروزه تقلبی: ممکن است نرمتر و یا سختی کمتری داشته باشد. ساختار داخلی غیر منظم و بدون ترتیب ممکن است نشان دهد و ممکن است در لمس دارای ناهمواریها یا غبارهای قابل تشخیص باشد.
- شفافیت و ترکیبات شیمیایی:
فیروزه اصلی: دارای شفافیت خوب و براق است. ترکیبات شیمیایی طبیعی اش اغلب بهطور دقیق تجزیه و تحلیل میشود.
فیروزه تقلبی: ممکن است با استفاده از مصنوعیترین ترکیبات شیمیایی تولید شده باشد که میتواند در آزمایشهای شیمیایی به طور واضح تشخیص داده شود.
- الگوهای طبیعی و اثرات داخلی:
فیروزه اصلی: دارای الگوهای طبیعی خاصی است که به دلیل فرآیندهای طبیعی تشکیل میشود. این الگوها میتوانند شکلهای طبیعی مانند بخور، رگهها و خطوط را نشان دهند.
فیروزه تقلبی: ممکن است از طریق فرآیندهای صنعتی به طور مصنوعی الگوهای طبیعی تولید شده باشد که میتواند به زودی تشخیص داده شود که این الگوها معمولاً دقیق و یکنواخت نیستند.
روشهای تشخیص فیروزه تقلبی از اصل
در بازار گوهرافشانی، تشخیص فیروزه اصلی از فیروزه تقلبی امری ضروری و حیاتی است. روشهای متعددی برای شناسایی این تفاوتها وجود دارد که هر یک میتواند به خریداران و جواهرسازان کمک کند تا از اصالت این گوهر با ارزش اطمینان حاصل کنند. در ادامه به برخی از این روشها میپردازیم:
1. آزمایشهای شیمیایی:
- محلول اسیدی: فیروزه اصل نسبت به برخی اسیدها حساس است و ممکن است در صورت تماس با اسید، واکنش نشان دهد. در مقابل، فیروزه تقلبی معمولاً مقاومت بیشتری به اسیدها دارد.
- واکنشهای رنگی: برخی مواد شیمیایی میتوانند باعث تغییر رنگ فیروزههای تقلبی شوند، در حالی که فیروزههای اصل تغییر رنگ نمیدهند.
2. آزمونهای فیزیکی:
- سختی: فیروزه اصل دارای سختی بالا (حدود 5 تا 6 در مقیاس موس) است. فیروزه تقلبی معمولاً سختی کمتری دارد و میتواند با ابزارهای سادهتر خراشیده شود.
- وزن: فیروزه اصل نسبت به اندازهاش سنگینتر است، زیرا دارای چگالی بالاتری است. فیروزه تقلبی معمولاً سبکتر است.
3. روشهای نوری و طیفسنجی:
- طیفسنجی مادون قرمز (IR): فیروزههای اصل و تقلبی الگوهای جذب متفاوتی دارند که با این روش قابل تشخیص است.
- طیفسنجی رامان: این روش نیز میتواند تفاوتهای ساختاری و ترکیبات شیمیایی را بین فیروزههای اصل و تقلبی نشان دهد.
4. روشهای میکروسکوپی:
- بررسی ساختار داخلی: با استفاده از میکروسکوپهای قوی، میتوان ساختار بلوری و نقوش داخلی فیروزه را بررسی کرد. فیروزه اصل دارای ساختار منظم و طبیعی است، در حالی که فیروزه تقلبی ممکن است دارای نقصها و ناهنجاریهایی باشد.
- رگهها و خطوط: فیروزههای اصل معمولاً دارای رگهها و خطوط طبیعی هستند که به وضوح در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است، اما فیروزههای تقلبی ممکن است این ویژگیها را نداشته باشند یا به صورت مصنوعی ایجاد شده باشند.
5. روشهای حرارتی:
- گرما: فیروزه اصل در برابر گرما مقاوم است و تغییر شکل نمیدهد، اما فیروزه تقلبی ممکن است در برابر حرارت تغییر رنگ دهد یا حتی ذوب شود.
منبع: